Description
صنایع غذایی
این ترکیب به خیس شدن سریع و کامل پودرها در سیستم‌های آبی کمک می‌کند. به عبارتی کاربرد لسیتین در پودرهای فوری برای اصلاح هیدراتاسیون و انحلال سریع‌تر است.
این ماده امکان کنترل ویسکوزیته را در محصولات مایع و نیمه مایع فراهم می‌کنند. به عنوان مثال، شکلات و روکش‌های مرکب از لسیتین برای کنترل ویسکوزیته استفاده می‌کنند.
این ترکیب کشش سطحی چربی‌ها را تا حد زیادی کاهش می‌دهد و باعث می‌شود ذرات شکلات، شکر و سایر محصولات شیر به خوبی حل شوند. این پوشش باعث افزایش جریان پذیری ذرات مواد غذایی می‌شود و قابلیت اختلاط را به میزان قابل توجهی بهبود می‌بخشد. میزان استفاده معمولی از این ترکیب برای اصلاح ویسکوزیته از ۰.۲٪ -۰.۶٪ از وزن کل محصول است.
این ماده باعث جداسازی راحت و کامل مخلوط های مواد غذایی از ظروف و دستگاه‌ها شده و صرف وقت برای این روند را به حداقل می‌رسانند. بطورکلی فرمول روغن‌های گیاهی حاوی ۲% لسیتین است که در روغن‌های دیگر می‌تواند تا ۱۰% نیز افزایش یابد.
افزودنی غذایی
به دلیل غیرسمی بودن، لسیتین استفاده‌های زیادی در صنایع غذایی دارد. این ماده به عنوان افزودنی یا در فرآیند آماده‌سازی خوراکی‌ها استفاده می‌شود. به خصوص در مواد غذایی که نیاز به ماده‌ی امولسیون‌کننده یا روان کننده دارد.
در شیرینی‌پزی، چسبناکی مواد را کاهش می‌دهد، به عنوان جایگزینی برای مواد اولیه گران استفاده می‌شود، کریستاله شدن شکر را کنترل می‌کند، باعث روان شدن شکلات شده و به همگن‌سازی ترکیب مواد اولیه کمک می‌کند. این ماده هم چنین ماندگاری برخی محصولات را افزایش داده و به عنوان پوشش شیرینی‌جات نیز استفاده می‌شود.
در مورد امولسیون‌ها و پخشینه‌های چربی (fat spread) مانند مارگارین که محتوای چربی آن‌ها بیش از ۷۵ درصد است، باعث پایداری امولسیون، جلوگیری از پاشیدن قطره‌های روغن در زمان سرخ کردن، بهبود بافت پخشینه و بهبود رهاسازی مزه‌ها می‌شود.
در نان‌پزی و تهیه‌ی خمیر، باعث کاهش نیاز به تخم‌مرغ و چربی می‌شود، به پخش شدن کامل مواد اولیه خمیر کمک می‌کند، باعث پایداری تخمیر و افزایش حجم خمیر می‌شود، از مخمرهای خمیر در هنگام فریز شدن محافظت می‌کند، از چسبناک شدن خمیر جلوگیری کرده و تمیزکاری بعد از تهیه را ساده می‌سازد.
کاربرد دیگر لسیتین در ترکردن پودرهایی مانند پودرهای آب دوست (مثل پروتئین‌های کم چربی) و پودرهای چربی‌دوست (مثل پودر کاکائو) است. این ماده باعث کنترل گرد ناشی از پودرها شده و به حل کامل پودر در آب کمک می‌کند. مثلاً در یک شکلات، این لسیتین‌ها هستند که کره کاکائو و کاکائو خشک را در کنار یکدیگر نگه می‌دارند و از جدا شدن آن‌ها جلوگیری می‌کنند.
اسپری‌های این ماده در پخت‌وپز به عنوان ماده‌ای برای جلوگیری از چسبیدن استفاده می‌شود. سازمان‌های غذا و داروی آمریکا (FDA) و اتحادیه‌ی اروپا این ماده را به عنوان افزودنی ایمن برای مواد غذایی می‌شناسند.
لسیتین سویا
خواص شیمیایی لسیتین سویا باعث شده است که از نظر کاربردی و تغذیه ای بسیار ارزشمند شود. تولید کنندگان مواد غذایی از لسیتین سویا در محصولات غذایی آماده و فراوری شده، مانند مارگارین، بستنی، خوراکی های پروتئینی، سس های سالاد و غیره استفاده می کنند. این افزودنی مواد غذایی دارای خواص زیر است:
- به عنوان یک امولسیفایر عمل می کند (باعث می‌شود روغن و آب با هم مخلوط شوند)
- با تثبیت امولسیون ها عمر مفید محصولات را افزایش می‌دهد
- به عنوان یک عامل ضد کف و ضد کهنه شدن عمل می‌کند
- کریستالیزاسیون قند و چربی کاکائو را کاهش می‌دهد
- از جمع شدن پودرها هنگام مخلوط شدن با آب یا شیر جلوگیری می‌کند
- بلور شدن قند را کنترل می‌کند.
لسیتین سویا در تولید محصولات خوراکی شاهدانه نیز کاربرد دارد. خواص پیوندی آن به روغن شاهدانه کمک می‌کند تا به طور یکنواخت در سراسر محصول پخش شوند. این افزودنی غذایی هم چنین کاربردهای مختلفی در صنایع رنگ، خودروسازی، نساجی، لاستیک سازی و صنایع تولید محصولات آرایشی و بهداشتی دارد.
شکلات
لسیتین یک ماده اختیاری در تهیه شکلات تلخ است. بنابراین ممکن است آن را به عنوان لسیتین سویا روی برچسب محصولات مشاهده کنید. از این ماده به مقدار کم در تهیه برخی از شکلات‌ها استفاده می‌شود و ماندگاری محصول را افزایش می‌دهد.
لسیتین سویا امولسیفایری است که به شکلات اضافه می‌شود تا به مواد اولیه شکلات کمک کند تا به کره کاکائو به خوبی بچسبند. هم چنین باعث بهبود ویسکوزیته (جریان پذیری) شکلات در هنگام ذوب شدن می‌شود.
خوراک دام
در صنایع تولید خوراک دام به جهت غنی‌سازی چربی و پروتئین و هم چنین بهبود پلت‌کردن خوراک استفاده می‌شود. چون لسیتین نقش مهمی در جذب کلسترول دارد، باعث بهبود رشد و بقای گونه‌های آبزی می‌شود. این مسئله در مورد آبزیان کم سن‌تر و جوان اهمیت بیشتری دارد؛ چرا که توانایی این جانوران در تولید فسفولیپید‌های ضروری کم است و هم چنین دستگاه گوارش آن‌ها نابالغ بوده و در جذب مواد بازدهی کمتری دارد. لذا استفاده از لسیتین به عنوان منبعی برای فسفولیپیدها، اینوزیتول و کولین باعث افزایش رشد و احتمال بقای ماهی‌هایی می‌شود که در مرحله‌ی لاروی قرار دارند.
فواید لسیتین‌ها به عنوان مکمل خوراک دام:
– افزایش رشد
– منبع خوب انرژی
– منبع عالی کولین و اینوزیتول
– افزایش سودمندی و جذب خوراک‌ها
– آنتی‌اکسیدان طبیعی
– بهبود کیفیت و براق شدن موی حیوانات
صنایع دارویی
کولین یک عنصر حیاتی در بدن انسان، حیوان و ساختار گیاهی است. بدون وجود کولین، غشای سلول‌های ما سفت می شود و از ورود و خروج مواد مغذی به سلول جلوگیری می کند. لسیتین، منبع عالی کولین است که باعث افزایش جذب، حل شدن و کاهش سم دارو در بدن می‌شود.
مکمل‌های سلامتی
لسیتین به شکل گرانول به عنوان مکمل غذایی ضروری عمل می‌کند. این ماده می‌تواند در بدن باعث بهبود مواردی از جمله عملکرد بهتر کبد و مغز، کمک به بهبود عملکرد قلب و کاهش دهنده کلسترول، تقویت کننده حافظه، بهبود جذب ویتامین‌ها و بهبود عملکرد تولید مثل و رشد در بدن می‌شود.
محصولات آرایشی و بهداشتی
لسیتین یک نرم‌کننده و تسکین‌دهنده در تولید محصولات آرایشی و بهداشتی است. علاوه بر این، لسیتین خواص مرطوب‌کنندگی فوق‌العاده ای دارد و به آب رسانی بهتر پوست کمک می‌کند. فسفولیپیدهایی که به طور طبیعی در لسیتین وجود دارند، قادر به جذب آب از هوا هستند. با این کار، هیدراتاسیون را برای پوست افزایش می‌دهند. این عمل باعث می‌شود که یک افزودنی عالی برای کرم های ترمیم کننده یا محصولات مخصوص پوست‌های خشک شود.
رنگ
به دلیل ساختار شیمیایی دوگانه دوست، لسیتین‌ها در صنایع تولید رنگ کاربردهای زیادی دارند؛ برخی از آن‌ها عبارت‌اند از:
– پوششی محافظ برای سطوح رنگی یا پرینت شده تشکیل می‌دهد
– استفاده‌های آنتی‌اکسیدانی دارد
– به عنوان ضد زنگ استفاده می‌شود
– عامل تشدید کننده‌ی رنگ بوده و به عنوان دیسپرس کننده کمکی استفاده می‌شود.
لسیتین همچنین عامل پایدارکننده، معلق‌کننده‌ی (suspending agent)، امولسیون‌کننده و ترکننده‌ی خوبی است. به همین جهت در موارد زیر نیز کاربرد دارد:
– حفظ ساختار همگن ترکیب رنگدانه‌های مختلف
– کمک به مخلوط کردن رنگدانه‌های اکسید فلزات
– به عنوان مخلوط کننده و پخش‌کننده‌ی کمکی
– پیشگیری از ته‌نشینی سفت (Hard settling) رنگدانه‌ها
– جلوگیری از تشکیل کف در رنگ‌های بر پایه‌ی آب
– کمک به دیسپرسیون سریع رنگ‌های برپایه‌ی لاتکس
